درباره حافظه ‌های پرسرعت NVMe SSD چه چیزهایی لازم است بدانیم؟

حافظه NVMe چیست و چرا باید از آن استفاده کنیم؟

حافظه NVMe یکی از بهترین و پیشرفته‌ترین فناوری‌های ذخیره‌سازی اطلاعات است که استفاده از آن مزایای زیادی دارد. اگر قصد خرید لپ تاپ دارید یا می‌خواهید کامپیوتر جدیدی بخرید حتماً این نوع حافظه را نیز در نظر داشته باشید و قطعاتی را انتخاب کنید که از حافظه NVMe پشتیبانی کنند.

در این  مقاله در مورد این‌که حافظه SSD چیست صحبت خواهیم کرد، به مقایسه دو نوع حافظه SSD یعنی SATA و NVMe خواهیم پرداخت و سخت‌افزار مورد نیاز برای ارتقاء به حافظه NVMe را توضیح خواهیم داد.

حافظه NVMe چیست؟

حافظه NVMe نوعی استاندارد ارتباطی برای حافظه SSD است که توسط شرکت‌هایی مانند اینتل، سامسونگ،  سی‌گیت، سن‌دیسک و دل توسعه یافته است. این نوع حافظه از گذرگاه ارتباطی PCIe مادربورد استفاده می‌کند و به سخت‌افزار اجازه می‌دهد سرعت بالایی داشته باشد. در عمل سرعت SSD های NVMe بسیار بالاست، یعنی ده‌ها برابر بیشتر از سرعت هارد دیسک معمولی.

حذف محدودیت‌های عملکرد هارد دیسک

طی سال‌های گذشته پردازنده‌ها و کارت‌های گرافیک پیشرفت قابل توجهی داشتند اما هارد دیسک با عملکرد ضعیف خود، تمام زحمات سازنده‌های این قطعات را بر باد می‌داد. در واقع پیشرفت عظیم سرعت کامپیوترهای جدید به‌لطف بهبود عملکرد حافظه و عبور از هارد دیسک به SATA SSD و سپس NVMe SSD حاصل شده است.

مک‌بوک پرو یکی از نخستین محصولاتی بود که از حافظه‌های پرسرعت SSD استفاده می‌کرد و به همین دلیل سرعت بسیار بالایی داشت. لپ‌تاپ‌های اپل به‌سرعت آماده به‌کار می‌شدند، فایل‌ها و برنامه‌ها را در لحظه باز می‌کردند و زمان انتظار کاربران را به حداقل می‌رساندند.

اگرچه کاربران توانایی‌های مهندسی اپل را تحسین می‌کردند اما تمام این پیشرفت به‌لطف حافظه NVMe SSD در مک‌بوک پرو است که داده‌ها را چندین برابر سریع‌تر از حافظه‌های SATA SSD می‌خواند و می‌نویسد. این حافظه‌ها سرعت دسترسی به اطلاعات را حدود ۱۰ برابر افزایش داده و عملیات ورودی/خروجی روی حافظه را هم ده برابر تسریع می‌کنند.

مقایسه حافظه SATA SSD و حافظه NVMe SSD

پس از توسعه حافظه‌های SSD مبتنی بر فناوری NAND فعالان صنعت متوجه شدند که برای انتقال داده با سرعت بالا به پروتکل و سیستم‌های ارتباطی جدیدی نیاز دارند، اما درگاه SATA در آن زمان برای پشتیبانی از سرعت پایین حافظه‌های SSD کافی بود. راهنمای خرید حافظه SSD را از اینجا بخوانید.

درگاه SATA در آخرین نسخه می‌توانست اطلاعات را با حداکثر سرعت اسمی ۱۶ گیگابیت بر ثانیه منتقل کند اما می‌ٔدانید که تقریباً تمام SSD های SATA موجود در بازار به حداکثر سرعت اسمی ۶ گیگابیت بر ثانیه و حداکثر سرعت واقعی ۵۵۰ مگابایت بر  ثانیه می‌رسند.

در نهایت متخصصین و سازندگان تصمیم گرفتند از درگاه PCI اکسپرس به‌عنوان جایگزین SATA استفاده کنند. درگاه PCI اکسپرس یا PCIe لایه زیرین انتقال داده در مادربورد سیستم‌های کامپیوتری است که در چند باند مختلف کار می‌کند. هر باند می‌تواند حدود ۱ گیگابایت داده را در ثانیه مدیریت کند.

گذرگاه ارتباطی PCIe در فناوری تاندربولت هم استفاده می‌شود. تاندربولت برای انتقال بسیار سریع داده به‌کار می‌رود و حتی می‌توان با استفاده از این فناوری، کارت گرافیک اکسترنال را به کامپیوتر یا لپ‌تاپ متصل کرد. تاندربولت فناوری اختصاصی اینتل است اما امکان استفاده از آن را به دیگر شرکت‌ها و سازندگان تجهیزات کامپیوتری نیز داده است.

البته حافظه PCIe قبل از فناوری NVMe نیز وجود داشته اما پروتکل‌های قبلی از جمله SCSI و SATA و AHCI محدودیت‌های زیادی داشتند. فناوری NVMe  تمام این محدودیت‌ها را از بین برد و توانست سرعت سیستم‌های کامپیوتری را تا حد زیادی ارتقاء دهد.

سیستم مورد نیاز برای ارتقاء به NVMe

از چند سال قبل اکثر مادربوردها به درگاه PCIe مخصوص حافظه NVME مجهز شده‌اند. اگر همین حالا به مادربورد کامپیوتر خود نگاه کنید احتمالا درگاه M.2 مخصوص نصب SSD از نوع NVMe را می‌بینید اما در غیر این صورت نگران نباشید. بعضی انواع حافظه NVMe امکان نصب روی شکاف‌های توسعه PCIe مادربورد را هم دارند. این نوع حافظه‌ها با ظاهری شبیه کارت گرافیک ساخته شده‌اند و حتی در مدل‌های حرفه‌ای، بسیار سریع‌تر از حافظه‌های NVMe استاندارد عمل می‌کنند.

مسئله بعدی که باید به آن توجه کنید، سازگاری نسل رابط PCIe مادربورد و حافظه NVMe SSD است. حافظه‌های نسل چهارم NVMe به‌تازگی وارد بازار شده و سرعت باورنکردنی حدود ۵ گیگابایت بر ثانیه را ارائه می‌دهند اما مادربورد شما حتما باید از این نسل پشتیبانی کند. در غیر این صورت سرعت حافظه شما به همان ۲ الی ۲.۵ گیگابایت بر ثانیه محدود خواهد بود.

از خرید حافظه NVMe SSD پشیمان نخواهید شد

حافظه SATA SSD سرعت سیستم‌های کامپیوتری قدیمی را چند برابر می‌کند و حافظه NVMe SSD همین کار را برای سیستم‌های جدیدتر انجام می‌دهد. با نصب یکی از این حافظه‌ها روی کامپیوتر خود، شاید تا مدت طولانی نیاز به ارتقاء سیستم پیدا نکنید، مگر این‌که گیمر حرفه‌ای باشید یا از کامپیوتر برای تدوین حرفه‌ای ویدیو استفاده کنید.